Relatieproblemen: hoe doorbreek je negatieve patronen?
Er zijn verschillende levensfasen waarin relatief veel mensen relatieproblemen ervaren:
- Wanneer mensen gaan samenwonen
- Wanneer mensen net gehuwd zijn en/of een huwelijksreis erop hebben zitten
- Wanneer een (echt)paar kinderen krijgt (of als dit niet lukt)
- In de puberteit van de kinderen
- Het moment dat de kinderen uit huis gaan
- Wanneer mensen met pensioen gaan
In dit soort perioden kunnen de verschillen tussen partners duidelijker worden. En onoverkomelijk lijken. Of het blijkt dat partners andere verwachtingen hebben ten aanzien van elkaar, de relatie of het leven. De manier waarop partners tot dan toe met elkaar omgingen werkt niet meer, ze komen hierin vast te zitten. Dit leidt tot steeds meer ruzie of verwijdering en schaadt het vertrouwen in de relatie en in elkaar. Ze komen klem te zitten in een neerwaartse spiraal.
We leven als broer en zus en alle spanning is weg. Wat kunnen we doen?
Vastzitten in patronen
Wanneer je relatieproblemen hebt en je voor je gevoel samen vastzit in een neerwaartse spiraal, kan dat je heel moedeloos maken. Het kan je het gevoel geven alsof het nooit meer zal lukken om er nog uit te komen, om elkaar nog terug te vinden. Alsof, hoe hard je ook je best doet, je gewoon niet (meer) tot je partner kan doordringen, waardoor je je heel alleen en onbegrepen voelt. Of je kunt het idee krijgen dat wat je ook doet, het toch nooit goed genoeg is. En het daarom misschien maar beter is om het gewoon op te geven. Vaak raken partners verstrikt in een patroon dat zij samen in stand houden of versterken.
Belangrijk is om te beseffen dat dit soort patronen doorbroken kunnen worden. En dat wanneer dit lukt de relatie heel anders kan gaan voelen: weer verbonden met elkaar, naast elkaar staan in plaats van tegenover elkaar, en op een prettige, helpende manier met elkaar communiceren. De eerste stap hier naartoe is (h)erkennen wat er tussen jullie gebeurt.
Loopt jouw relatie niet lekker en ben je op zoek naar tips? Vraag de gratis flyer met tips bij ontevredenheid in je relatie aan en ontvang hem direct in je e-mailbox.
Hieronder staan enkele signalen die erop kunnen wijzen dat je met je partner vastzit in een negatief patroon:
- Boos zijn dat je partner niet gewoon kan opbrengen wat je van hem/haar vraagt.
- Het idee hebben dat je partner alles ziet als een aanval.
- Je wanhopig voelen omdat je partner maar niet echt lijkt te begrijpen wat je zegt.
- Het idee dat het je partner niets kan schelen hoe jij je voelt.
- Je alleen voelen, ook als je samen bent.
- Als wat je ook zegt en doet, het nooit het goede lijkt te zijn.
- Het gevoel dat je er in je eentje voor staat in de relatie.
- Je door je partner niet geaccepteerd voelen zoals je bent.
- Steeds hoger oplopende ruzies.
- Een gevoel van tekortschieten, dat je nooit zal kunnen bieden wat je partner van je nodig heeft.
- Het idee dat je partner gewoon niet zijn/haar best doet voor jou/jullie.
- Het gevoel dat je niet gezien of gehoord wordt door jouw partner.
- Het gevoel “op slot” te zitten of een muur op te trekken in het contact met je partner.
- Het idee dat de liefde weg is, dat jullie "uit elkaar zijn gegroeid".
Hoe gedragen jullie je zelf wanneer er iets dwars zit in de relatie?
Om de neerwaartse spiraal te doorbreken kan het helpen om te begrijpen wat er nu eigenlijk gebeurt op momenten dat het mis gaat tussen jullie. Probeer er eens van een afstandje naar te kijken en te zien wat ieders manier van doen is als jullie iets dwars zit in de relatie.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
- Verwijten maken, kritiek leveren
- Het rationeel aanpakken, naar oplossingen zoeken
- Terugtrekken, stil worden
- Doen alsof er niets aan de hand is
- Uitleggen wat de ander verkeerd doet
- Aanpassen aan de ander om conflict te voorkomen
- Huilen, begrip zoeken
- De ander onderbreken, geen ruimte geven
- Gevoelens van de ander ontkennen/proberen te weerleggen
Sta vervolgens ook stil bij wat het effect is van deze manier van doen:
- Hoe reageert je partner op jouw gedrag? Is dat de reactie die je graag zou willen, waar je op hoopt?
- En andersom, hoe reageer jij als je partner een van bovenstaande gedragingen laat zien? Wat brengt dat teweeg bij jou? Denk je dat dat de reactie is waar je partner op hoopt?
Vastzitten in een negatief patroon heeft er vaak mee te maken dat verwachtingen, behoeften en grenzen niet zijn uitgesproken naar elkaar waardoor het lastig wordt om elkaar hierop aan te kunnen spreken. Daarnaast hebben mensen de neiging om gelijk te reageren vanuit emotie. Hierdoor kunnen reacties ook iets anders teweegbrengen dan wat eigenlijk de bedoeling was. Een partner die verwijten maakt bijvoorbeeld uit boosheid, kan bij de ander oproepen dat die zich verdedigt of in de tegenaanval gaat. Terwijl de verwijtende partner juist zo’n behoefte had om zich gehoord en begrepen te voelen. Hierdoor kom je onbedoeld en onbewust in een negatief patroon terecht wat lastig kan zijn om te doorbreken.
Soms kan het moeilijk zijn om in je eentje naar jezelf te kijken. Het kan fijn zijn om dit samen met een onafhankelijk persoon te doen. de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie) kan je hier anoniem en gratis bij helpen.
Zere plekken
Naast de kenmerkende manieren van doen zijn er vaak ook bepaalde onderwerpen die 'gevoelig liggen', die maken dat jij en je partner weer in dat patroon terecht komen. Deze gebieden die zo gevoelig liggen worden ook wel pijnpunten of zere plekken genoemd. Zere plekken zijn ontstaan door eerdere nare ervaringen (met je partner of iemand anders). Wanneer er iets gebeurt dat raakt aan de eerdere nare ervaring, kun je je weer helemaal voelen zoals toen.
Dan kun je bijvoorbeeld het gevoel krijgen dat je:
- Er alleen voor staat
- Afgewezen wordt
- In de steek gelaten wordt
- Niet belangrijk bent voor de ander
- Tekortschiet/niet goed genoeg bent
- Niet aantrekkelijk bent
- Beperkt wordt in je vrijheid
- Partner vreemdgaat
Zere plekken kunnen door hele kleine dingen geraakt of getriggerd worden, bijvoorbeeld door een afwezige blik of chagrijnige opmerking; je partner die de vuilnis nog niet buiten heeft gezet; of die gezellig met de buurman staat te kletsen. Een zere plek kan jou of je partner doen denken aan een situatie of gevoel uit het verleden. Wanneer zo’n zere plek geraakt wordt, reageer je heftiger dan 'passend' is bij de situatie. Voor je het weet zitten jullie dan vast in een negatief patroon.
Hoe kom je eruit?
- Krijg inzicht in jezelf: Ga na en wees je ervan bewust wat jouw gevoelige plekken zijn en hoe/wanneer deze geraakt worden. Communiceer naar je partner wat jouw gevoelige plekken zijn, waar dit vandaan komt en hoe dit tot uiting komt in jouw reactiepatroon.
- Krijg inzicht in je partner: Probeer daarnaast ook zicht te krijgen op de gevoelige plekken van je partner. En hoe hij of zij reageert wanneer zo'n gevoelige plek geraakt werd. En het effect hiervan op jou.
- Neem de tijd: Wanneer een zere plek wordt geraakt, reageer dan niet direct. Neem even tijd om tot jezelf te komen. Kijk of je op een andere manier kunt reageren dan je tot dan toe gewend bent. Je kan naar je partner communiceren dat je een time-out nodig hebt en afspreken binnen welk termijn je het gesprek wilt hervatten (bijvoorbeeld een halfuur).
- Benoem wat je ziet en nodig hebt: Ook als je je het pas realiseert als jullie al in je patroon zitten, probeer het te benoemen en er samen uit te stappen. Het is hierbij raadzaam om te vragen wat je partner nodig heeft (behoeften, verwachtingen en grenzen) en wat je zelf daarin nodig hebt. Probeer hier samen een middenweg in te vinden en je aan elkaar aan te passen.
- Ontdek dieperliggende emoties: Onder boosheid zitten vaak kwetsbare emoties als angst en verdriet, kijk eens of je daar bij kunt komen. Dat is eng, maar geeft vaak veel meer verbinding.
- Leef je in: Herinner jezelf eraan dat je partner op zijn eigen manier net zo vastzit als jij, en er net zo graag uit wil komen. Misschien zie je onder de reactie van je partner ook wel de kwetsbare emoties?
- Ontwikkel een nieuwe communicatiestijl: Zoek samen naar nieuwe, meer helpende manieren van communiceren. Het is hierbij raadzaam om te onderzoeken of je partner en jij dezelfde communicatiestijl hanteren en op welke manier jullie feedback aan elkaar geven en graag zouden willen ontvangen.
Behoefte aan (anoniem) contact met een hulpverlener?
Je kunt (anoniem) contact opnemen met de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie) voor persoonlijke hulp, informatie en advies van psychologen, maatschappelijk werkers en pedagogen. Je kunt WhatsAppen, chatten, mailen of bellen.
Tips bij relatieproblemen
Loopt jouw relatie niet lekker en ben je op zoek naar tips? Vraag de gratis flyer met tips bij ontevredenheid in je relatie aan en ontvang hem direct in je e-mailbox.