Verlegenheid

Wat is verlegenheid?

Wat is verlegenheid?

Verlegenheid is een onaangenaam of zelfs angstig gevoel dat je ondervindt als je in het gezelschap van anderen onzeker voelt. Veel mensen zijn wel eens verlegen, bijvoorbeeld als ze een grote groep moeten toespreken. Maar verlegenheid kan ook ernstiger vormen aannemen, bijvoorbeeld zo verlegen zijn dat je niet meer naar een feest durft. Verlegenheid is een uiting van onzekerheid

Wat zijn kenmerken van verlegenheid?

Bij de een is sprake van lichte verlegenheid, bij de ander van een ernstige sociale angst. Verlegenheid uit zich op verschillende manieren. In het gezelschap van anderen kun je bijvoorbeeld:

  • Blozen
  • Zweten
  • Misselijk worden
  • Oogcontact vermijden
  • Binnensmonds praten
  • ‘Verkeerde’ antwoorden geven omdat je je door de vraag overvallen voelt
  • Bang zijn iets fout te doen en daarmee voor gek te staan
  • Denken dat andere mensen je raar en niet leuk vinden

De symptomen van verlegenheid verschillen per persoon. Wil je tips en adviezen over jouw situatie? Neem contact op met de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).

Wat zijn oorzaken van verlegenheid?

Sommige mensen zijn van kind af aan al verlegen, bij anderen ontstaat de verlegenheid later. Verschillende oorzaken zijn mogelijk. Bijvoorbeeld: 

  • Persoonlijkheid: Iedereen heeft een bepaalde manier van situaties tegemoet treden en handelen. Verlegenheid kan voortkomen uit een karaktertrek bij mensen die de kat uit de boom kijken.
  • Opvoeding en omgeving: Als een schuchter of verlegen kind bijvoorbeeld regelmatig wordt uitgelachen, versterkt dit zijn of haar verlegenheid. 
  • Overmatige ouderlijke bezorgdheid: Als een kind wordt opgevoed door zeer bezorgde ouders, kan hij of zij het idee krijgen dat de wereld gevaarlijk is en onzeker en verlegen worden. 
  • Ernstige verlegenheid (sociale angst) kan ontstaan door traumatische ervaringen: Bijvoorbeeld door seksueel misbruik of pesten in de kinderjaren. Maar ook een minder traumatische ervaring, bijvoorbeeld een keer afgewezen worden, kan verlegenheid versterken

Hulp, advies of tips bij verlegenheid

Verlegenheid kan een probleem zijn. Je kunt sociale situaties gaan vermijden. Bijvoorbeeld dat je niet durft om een groep toe te spreken op je werk. Het kan stress of eenzaamheid veroorzaken. Neem gerust contact op met de hulpverleners van de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie) en ontvang hulp en advies op maat.

Algemene adviezen en tips bij verlegenheid

  • Om verlegenheid aan te pakken is het belangrijk om succeservaringen op te doen. Een succeservaring kan zijn dat je contact maakt met andere mensen, ook al ben je onzeker en pakt het niet altijd uit zoals je hoopt of verwacht. Door ervaringen te hebben kun je merken dat verlegenheid niet hoeft te betekenen dat je geen contact met anderen kunt maken.
  • Wat ook kan helpen bij verlegenheid is om je aandacht tijdens een gesprek met iemand bewust te focussen op de inhoud van het gesprek en niet op je eigen gevoelens. Luister goed naar wat de ander zegt, observeer hoe de ander erbij zit en zich gedraagt; hiermee zal de focus minder op jezelf liggen en zal je minder spanning ervaren. 
  • Oefen stap voor stap met het overwinnen van je verlegenheid. Leg de lat niet te hoog en begin met een gesprek aanknopen met iemand achter de kassa of neem je voor om tijdens een vergadering één opmerking te maken. Verwacht niet dat je gelijk een moeilijk onderwerp aansnijdt, maar houd het klein en makkelijk. Dit vergroot de kans op een succeservaring. 
  • Lees ook de algemene adviezen die gegeven worden bij het onderwerp 'onzekerheid'.

Soms zijn tips en adviezen makkelijker gezegd dan gedaan. Heb je al veel geprobeerd en ben je op zoek naar professionele hulp? Neem contact op met de MIND Hulplijn (voorheen Korrelatie).